Dagaalka Suudaan-ta Koonfureed oo Kacsan
Wararka maanta waxay sheegayaan in Suudaan-ta Koonfureed ay ka dhacday colaad hubeysan oo ay ku dhinteen in ka badan 14 qof, tiro kale oo badan ayaana ku dhaawacantay.
Ciidamada qalabka sida ayaa sheegay in 14 maleeshiyo ah lagu dilay iska hor imaad ka dhacay deegaan horey dagaallo uga dhaceen, taasoo sababtay in Madaxweyne ku xigeenkii 1-aad ee dalka, Riek Machar, la xiro. Xiritaanka Machar, oo ah mucaarad siyaasadeed oo ka soo horjeeda Madaxweyne Salva Kiir, ayaa dhacay bishii Maarso, wuxuuna dhaliyay baaqyo caalami ah oo ku saabsan is-xakamayn iyo cabsi laga qabo in dib uga qarxo dagaal sokeeye.
Afhayeenka ciidamada, Garang Atem, ayaa sheegay in xubno ka tirsan ciidanka mucaaradka lagu eedeeyay inay xiriir la leeyihiin xisbigooda dhaqdhaqaaqa ee Machar, ayna weeraro ku qaadeen saldhigyo milatari, gaar ahaan gobolka Niilka Sare agagaarka magaalada Nasir. Afhayeenku wuxuu intaa ku daray in 4 askari la waayay, halka 10 dagaalyahan oo weeraryahano ah lagu dilay.
Tan iyo heshiiskii nabadda ee 2018, qabaa’ilka Dinka ee uu kasoo jeedo Salva Kiir waxay awooda la wadaageen Machar, xukuumad ku meel gaar ah oo lagu soo afjaray dagaal qabiil oo ku saleysan, kaasoo galaaftay nolosha kumanaan qof. Xiritaanka Machar ayaa sare u qaaday cabsida laga qabo in dagaal qabiil markale uu dib uga qarxo dalka.
Dhaawacyada iyo Saameynta Bini’aadantinimo
Dad badan oo deegaanka ku nool ayaa la sheegay in ay ku dhaawacmeen iska hor imaadka, iyadoo xarumaha caafimaad ee gobolka ay ka dhaceen cadaadis weyn. Qaramada Midoobay iyo ururada bini’aadantinimo ayaa ka digay xaalad halis ah oo ka dhalan karta dagaalka, iyagoo ku baaqay in si degdeg ah loo joojiyo iska hor imaadka.
Xaaladani waxay sidoo kale saameyn ku yeelatay dadka barakacay ee gobolka, iyadoo kumanaan qof ay ku qasban yihiin in ay ka cararaan guryahooda, taasoo dhibaato weyn ku keentay amniga iyo adeegyada aasaasiga ah.
Xiisadda Israel iyo Yemen oo Sii Xoogeysanaysa
Colaadda u dhaxaysa Israel iyo Yemen ayaa sii kordhaysa, kadib markii Xuutiyiinta Yemen ay gantaalo ku weerareen Garoonka Diyaaradaha Ben Gurion ee bartamaha Israel. Weerarkan ayaa sababay argagax iyo kala carar, iyadoo duulimaadyadii la hakiyay si ku meel gaar ah.
Sirenada digniinta gantaalaha ayaa laga maqlay bartamaha Israel, gaar ahaan Tel Aviv iyo galbeedka magaalada Qudus. Telefishinka Kanel 12 ee Israel ayaa sheegay in tani tahay markii ugu horreysay oo digniinta gantaalaha laga maqlay Tel Aviv iyo Qudus tan iyo markii la dilay Raysal Wasaarihii Xuutiyiinta Yemen iyo wasiiro dhowr ah, weerar ay Israel ka fulisay magaalada Sanca toddobaadkii hore.
Weeraro Xooggan oo Xuutiyiintu Sheegeen
War-saxaafadeed ka soo baxay ciidamada Israel ayaa lagu sheegay in gantaalka uu sababay digniino badan oo gobollo kala duwan laga bixiyo. Xuutiyiintu waxay sheegeen inay fuliyeen afar hawlgal ciidan habeen hore, bartilmaameedyaduna waxay ahaayeen:
- Dhismaha taliska guud ee garoonka Ben Gurion
- Warshada korontada ee Hadera, woqooyiga Israel
- Dekedda Ashdod, koonfurta Israel
- Dilka Raysal Wasaarihii Yemen, Ahmed Qalib Al-Rahwi, iyo wasiiro dhowr ah
Waxaa sidoo kale la sheegay in weerarada Xuutiyiinta ay yihiin jawaab celin ku saabsan xasuuqa Israel ka wado marinka Gaza.
Ansarullah: “Weeraradeennu Way Sii Soconayaan”
Afhayeenka ciidamada Xuutiyiinta ee loo yaqaan Ansarullah ayaa sheegay inay sii wadi doonaan howlgaladooda ka dhanka ah Israel. Wuxuu tilmaamay in howlgalka laba-geesoodka ahaa ee habeen hore ay adeegsadeen labo gantaal, midkoodna ahaa gantaal kala firdha, kaas oo lagu beegsaday bartilmaameedyo xasaasi ah oo ku yaalla magaalada Tel Aviv.
Ansarullah wuxuu sidoo kale ka digay in weerarada dambe ay noqon doonaan kuwo ka sii culus, isagoo ku baaqay in Israel ay ka joojiso duqeymaha ka dhanka ah dadka rayidka ah ee Gaza.
Jawaabaha Caalamiga ah
Dhinaca caalamka, dhowr dal ayaa ku baaqay xabbad-joojin degdeg ah, sii daynta maxaabiista, iyo kordhinta gargarka degdegga ah:
- Britain: Wasiirka Arrimaha Dibadda ayaa ku baaqay xabbad-joojin iyo heshiis siyaasadeed.
- Belgium: Wasiirka Arrimaha Dibadda ayaa sheegay in dalkiisu aqoonsan doono dawladnimada Falasteen bishan, isla markaana cunaqabateyn culus lagu soo rogi doono Israel.
- Faransiiska: Madaxweynaha Faransiiska ayaa ku dhawaaqay in dalkiisu aqoonsan doono dawladnimada Falasteen inta lagu jiro kalfadhiga guud ee Qaramada Midoobay.
In ka badan 10 dal oo reer Galbeed ah ayaa ku dhawaaqay inay raaci doonaan tusaalaha Faransiiska, oo ay ku jiraan Australia, Canada, Finland, Iceland, Ireland, New Zealand, Norway, Portugal, San Marino, Slovenia, iyo Spain.
Xiisadda Iran iyo Reer Galbeedka
Guddoomiyaha Baarlamaanka Iran ayaa adkeeyay go’aanka dalkiisa ee ku aaddan ka hortagga tallaabada saddexda dal ee reer Yurub (Faransiiska, Germany iyo Britain) ee dib u soo noolaynta cunaqabateynta caalamiga ah ee saaran Iran.
Waxaa la filayaa in dhawaan la qaato go’aan mideysan oo lagu hor istaagayo habkaas, iyadoo Iran ay sidoo kale ku hanjabtay inay ka baxdo heshiiska ka hortagga faafinta hubka nukliyeerka (MPT) haddii la sii wado cadaadiska.